ÄąĹĄeromski S. Trylogia nadmorska

[ Pobierz caĹ‚oĹ›Ä‡ w formacie PDF ]

Wtedy jej wstać pozwolono. Po czym przystąpiła do oczarowanego Kąkola i przetarła go dło-
nią po brzuchu, mĂłwiąc:
- Janku, tobie już będzie lepiej...
Wobec tego sołtys i wszyscy inni opuScili mieszkanie Jana Kąkola. Żeby zaS czarownica uciec
nie mogła i żeby jej już więcej bez potrzeby nie poniewierano, sołtys zostawił w izbie dwu
tęgich, młodych BudziszĂłw, JĂłzefa Pierwszego i JĂłzefa Drugiego, dla straży a z surowym
nakazem, ażeby jej zaS nie wypuScili z mieszkania. Dla zupełnej pewnoSci lekarz Kamiński
spał tej nocy w jednym łĂłżku z czarownicą.
Sołtys przekonany, że Ceynowina była podwładną złego ducha, czyli posiadającą moc spro-
wadzania chorĂłb, poczytywał za rzecz najsłuszniejszą przymus usunięcia choroby, ktĂłrą Ja-
nowi Kąkolowl zadała - zwłaszcza gdy obiecała to wykonać. Uważał, iż wdowa czarta wypę-
dzi, choroba Kąkola minie i na tym cała sprawa do spokojnego przyjdzie kresu. Mniemał, iż
wszystko, co się w jego obecnoSci dokonało, miało cel pożyteczny, toteż z zupełnym spoko-
jem udał się do Wejherowa, gdzie miał w landraturze wyznaczony termin.
124
Tymczasem następnego ranka chory Jan Kąkol wcale nie wyzdrowiał, a więc obietnica cza-
rownicy, poprzedniego dnia uczyniona, dotrzymana nie została. Toteż biegły w tych sprawach
Kamiński zarządził, ażeby ją zawiexć na morze. Cały tedy tłum ludzi na wyprzĂłdki się Spie-
sząc wrzucił Ceynowinę na wĂłz i w otoczeniu wzniesionych kijĂłw, pięSci, wSrĂłd klątw i znie-
wag powiĂłzł poprzez pĂłłwysep i pażycę nad Małe Morze. Tam na strądzie mocno jej ręce
związano postronkami, wepchnięto w łĂłdx i wywieziono na głębinę wiku. Rybacy przywią-
zali skazanej linę do pasa, a samą ująwszy za bary i za nogi rzucili w wodę. Widzieli wszy-
scy stojący na brzegu, ktĂłrzy wSrĂłd wrzasku wielkiego na dzieło patrzyli, i widzieli wiosłu-
jący na łodzi, iż się czarownica przez kilka chwil na wodzie trzymała, nim spĂłdnice jej wodą
nasiąkły. Gdy zaS poczęła w strachu Smiertelnym poprzysięgać się, iż do dwunastej godziny
w południe tego samego dnia wyleczy urzeczonego Jana Kąkola, mimo iż już szła na dno,
wyciągnięto ją liną z topieli i na brzegu morskim złożono. Tam jej znawca Kamiński podał
do wypicia szklankę Swięconego wina.
Zaprowadzono ją do chorego po wtĂłre i czekano cierpliwie a spokojnie aż do dwunastej go-
dziny.
Stał i czekał w tłumie innych rybacki syn z Kusfeldu, wsi o milę od Chałup odległej, Marcin
Budzisz, człowiek czterdziestoletni, bezżenny, zajmujący się wiązaniem sieci. Zimową porą,
gdy dzieci rybakĂłw w Chałupach nie mogły uczęszczać do szkoły odległej w Wielkiej Wsi
lub w Kusfeldzie - a na miejscu szkoły nie było - Marcin Budzisz przychodził jako nauczy-
ciel wędrowny i za wynagrodzeniem uczył dzieci rybackie od grudnia po wielkanocne Swięta
z polskiej książki modlitewnej katechizmu, nie całego wprawdzie, lecz tylko dziesięciorga
przykazań i Ojcze nasz , gdyż duchowny swarzewski ani ksiądz Tulikowski, dziekan z Puc-
ku, nie wymagali więcej. Marcin Budzisz za młodu uczył się w szkĂłłce kusfeldzkiej u na-
uczyciela Brockmana sztuki czytania po polsku na książce do nabożeństwa. Po niemiecku nie
mĂłgł ani jednego wyrazu, lecz po polsku każdą książkę mĂłgł czytać, a nawet potrafił cokol-
wiek, ale bardzo słabo i z trudem, prĂłcz podpisu swojego nazwiska, piĂłrem po polsku wy-
ciągnąć.
Ten to Marcin Budzisz był sam jeden w gromadzie innego zdania niż wszyscy obecni. Wy-
szedł tedy na Srodek i twierdził, iż jeno BĂłg sam jeden ma wszelką siłę i On to jeden daje
ludziom, jeżeli się do Niego szczerze modlą, moc sprowadzania chorĂłb, a więc tak samo tyl-
ko przez mocną wiarę i żarliwą modlitwę może człowiek chorobę usunąć.
Lecz to przymĂłwienie się Marcina Budzisza żadnego nie wywarło wrażenia. Gdy do godziny
dwunastej w południe puchlina nie zeszła i bĂłle nie ustąpiły wcale, tłum chałupianĂłw na roz-
kaz ostateczny Kamińskiego, wSrĂłd strasznych krzykĂłw, w szale bezprzykładnego gniewu
wrzucił Ceynowinę na wĂłz powtĂłrnie i wspĂłlnym biciem popędzając konia zawiĂłzł nad
morze i wepchnął do łodzi. Oczy były od szału wywalone i wSciekłe. Gardziele zaschły od
krzyku. PięSci były zaciSnięte i każda chwytała za kamień, kołek, nĂłż lub powrĂłz.
Zdarto z czarownicy szkaplerz, ażeby jej już nie bronił, i dano jej wypić po wtĂłre szklanicę
Swięconego wina. Gdy łĂłdx, odepchnięta od brzegu wiosłami kilku tęgich rybakĂłw, wybiegła
na morze, tłum na brzegu zawył, żeby czarownicę wrzucić w wodę co prędzej. Tak się też
stało. Dwaj najtężsi maszopi stojąc okrakiem na poganiaczach łodzi podxwignęli za ramiona
i nogi bezwładną kobietę, rozhuStali ją w powietrzu i cisnęli daleko we wodę. Opita od Swię-
conego wina i pozbawiona szkaplerza, poszła na dno jak kamień. Tłum chałupiański na brze-
gu uradował się nie pomału widząc, iż morze wchłonęło nareszcie występną. Rozchodzono
125 [ Pobierz caĹ‚oĹ›Ä‡ w formacie PDF ]

Menu