[ Pobierz całość w formacie PDF ]

owej gry. Dwa motywy zderzają się w poglądach Foucaulta:
wątek podmiotowoS
ci oraz władzy. Kontaminacja tych dwĂłch
problemĂłw to odpowiedx
na pytanie o  sztukę życia .
Widać zatem, iż seksualnoS
ć jest  wedle Foucaulta  jed-
nym z narzędzi władzy. Władza kreując wiedzę  w tym wypadku
dyskurs seksualnoS
ci  obejmuje nas siecią powiązań, jest
wszędzie i nigdzie, nie sposĂłb jej dostrzec, ponieważ nie
ma wyrax
nego centrum, nie znajduje się ponad, lecz wewnątrz
społecznego organizmu. Władza obejmuje całoS
ć stosunkĂłw spo-
łecznych, sięgając po sprawy ciała i tożsamoS
ci jednostek:
 TożsamoS
ć jest produktem relacji wiedzy/władzy, wytworem
 nowotworem  przemocy. Wiedza/władza jest elementem naszej
tożsamoS
ci, naszego ja, wbudowana jest w struktury naszej
samoS
wiadomoS
ci, nasza S
wiadomoS
ć siebie powstaje już jako
ujarzmiona, wszystko to, co mieS
ci się w owej niezmierzonej
otchłani okreS
lanej krĂłtkim słowem «ja», jest urządzone,
umeblowane, zaplanowane, uporządkowane zgodnie z usankcjo-
nowaną praktykami wiedzy/władzy normą 14.
Władza, z jednej strony, dyscyplinuje przez odpowiednią
administrację ciałem, tworząc  społeczeństwo dyscyplinar-
ne , a z drugiej zarządzając życiem wytwarza biopolitykę,
kontroluje całą populację, by wypełniała jej zadania:  To,
z czym mamy do czynienia w nowej technologii władzy, nie
jest dokładnie społeczeństwem (...); nie jest to rĂłwnież
jednostka-ciało. Jest to nowe ciało: ciało mnogie, wielogłowe
(...). Jest to pojęcie populacji. Biopolityka ma do czynienia
z populacją i myS
lę, że populacja jako problem politycz-
ny, jako problem jednoczeS
nie naukowy i polityczny, jako
problem biologiczny i problem władzy, pojawia się właS
nie
w tym momencie. (...) pojawia się teraz, wraz z tą techno-
logią biowładzy, tą technologią władzy «nad» populacją jako
taką, nad człowiekiem jako istotą żywą, pewna ciągła, uczona
władza, ktĂłra ma możliwoS
ć «skazywania na życie» 15.
143
Opressje
---------------------------------
Przypisy:
1 M. Foucault, Archeologia wiedzy, przeł. A. Siemek, Warszawa
1977, s. 43. Ten słynny cytat posłużył także za tytuł tomu ko-
mentarzy do myS
li Foucaulta:  Nie pytajcie mnie, kim jestem...
Michel Foucault dzisiaj, pod red. M. Kwieka, Poznań 1998.
2 M. Foucault, SeksualnoS
ć i władza, [w:] tegoż, Filozofia, hi-
storia, polityka. WybĂłr pism, przeł. D. Leszczyński, L. Rasiński,
Warszawa 2000, s. 202.
3 Jak wiemy, tematyka ta stała w centrum zainteresowań Z. Freu-
da.
4 M. Foucault, NadzĂłr i kara, przeł. T. Komendant,  Literatura
na R
wiecie , nr 6/1988, s. 273.
5 T. Komendant, Posłowie tłumacza, [w:] M. Foucault, Nadzorować
i karać, przeł. T. Komendant, Warszawa 1998, s. 310.
6 M. Foucault, Gry władzy, przeł. T. Komendant,  Literatura na
R
wiecie , nr 6/1988, s. 319.
7 M. Foucault, Wola wiedzy, [w:] tegoż, Historia seksualnoS
ci,
przeł. B. Banasiak, K. Matuszewski, Warszawa 1995, s. 20.
8 Tamże, s. 21.
9  Więzienie jest tylko we mnie  to Kafkowski wątek w myS
li
Foucaulta. Nadzorować i karać posiada  jak zauważa T. Komendant
 dwĂłch negatywnych patronĂłw: Benthama (koncepcja wieży Panopty-
konu) i ani razu nie przywołanego z nazwiska Kafkę. Zob. Posłowie
tłumacza, dz. cyt., s. 306.
10 M. Foucault, Wola wiedzy, dz. cyt., s. 63-66.
11 Foucault nie tylko głosił, ale i wcielał w życie swoje poglą-
dy  wyzwalał ciało z okowĂłw duszy. Ponoć miał w zwyczaju  jak
donosi tłumacz  czytywać chłopcom na początek poezje René Chara.
Zob. Posłowie tłumacza, dz. cyt., s. 307.
12 M. Faucault, Użytek z przyjemnoS
ci, [w:] tegoż, Historia sek-
sualnoS
ci, przeł. T. Komendant, dz. cyt., s. 144.
13 M. Foucault, Troska o siebie, [w:] tegoż, Historia seksualno-
S
ci, przeł. T. Komendant, dz. cyt., s. 598-599.
14 J. Kochanowski, TożsamoS
ć i seksualnoS
ć jako efekty ujarzmia-
nia  wokĂłł koncepcji Michela Foucaulta, [w:] tegoż, Fantazmat
zrĂłżnicowany. Socjologiczne studium przemian tożsamoS
ci gejĂłw,
KrakĂłw 2004, s. 40.
15 M. Foucault, Trzeba bronić społeczeństwa. Wykłady w Collége de
France 1976, przeł. M. Kowalska, Warszawa 1998, s. 242-243, 244.
*Anna Citkowska-Kimla (ur. 1973)  studia politologiczne, polo-
nistyczne i filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim; doktor
nauk humanistycznych z zakresu nauk o polityce (2003); adiunkt
w Katedrze WspĂłłczesnych Doktryn UJ; goS
cinny wykładowca na
Uniwersytecie Wiedeńskim (2001), stypendystka Turyngii w Jenie
(2001). Autorka artykułĂłw naukowych drukowanych w pracach zbio-
rowych, czasopismach krajowych i zagranicznych, m.in.: Was bleibt
im vereinten Europa aus unserer nationalen Identität erhalten?;
Od oS
wiecenia do romantyzmu  przełom epok czy ewolucja idei?
Przypadek niemiecki; 18th Century Vision of United Europe. Au-
torka haseł do Słownika pisarzy S
wiata, (KrakĂłw 2004) oraz do
Słownika doktryn politycznych (tom 4).
144 [ Pobierz całość w formacie PDF ]