[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Dlatego właśnie, że zwariował. Ma on tam rozum odzyskać; ale chociażby go nie odzyskał,
nie będzie tam o to kłopotu.
HAMLET
Dlaczego?
PIERWSZY GRABARZ
Bo tam tego nie dostrzegÄ… nawet; tam wszyscy wariaci, tak jak on.
HAMLET
Skutkiem czego on zwariował?
PIERWSZY GRABARZ
Skutkiem pewnej przyczyny.
HAMLET
Jakiej przyczyny?
PIERWSZY GRABARZ
Skutkiem utraty rozumu.
HAMLET
Gdzieżby to być mogło?
PIERWSZY GRABARZ
Gdzie? Tu w Danii, której ziemię kopię od lat trzydziestu.
HAMLET
Jak długo może kto leżeć w ziemi, nim zgnije?
PIERWSZY GRABARZ
Jeżeli nie zgnił przed śmiercią (co się w tych czasach zdarza, mamy bowiem ciała, które pod
tym względem nie czekają, aż się je w ziemię włoży), to może przeleżeć jakie osiem albo
dziewięć lat. Grabarz przeleży lat dziesięć.
HAMLET
Dlaczego ten jeden więcej niż drudzy?
PIERWSZY GRABARZ
Bo mu jego rzemiosło tak wygarbowało skórę, że kawał czasu może wodę wstrzymać; a wo-
da, panie, jest straszliwą naszych grzesznych ciał niszczycielką. Oto czaszka, która od dwu-
dziestu trzech lat leży w ziemi.
HAMLET
Czyjąż ona była?
PIERWSZY GRABARZ
Sławnego wartogłowa. Czyją, na przykład, jak myślicie?
126
HAMLET
Nie domyślam się wcale.
PIERWSZY GRABARZ
Zaraza na niego! Przypominam sobie, jak mi wylał na głowę całą butlę reńskiego. Ta czasz-
ka, proszę pana, była własnością Yoryka, królewskiego błazna.
HAMLET
podnoszÄ…c czaszkÄ™
Jego
PIERWSZY GRABARZ
Jego samego.
HAMLET
Pozwól, niech się jej przyjrzę. Biedny Yoryku! Znałem go, mój Horacy; był to człowiek nie-
wyczerpany w żartach, niezrównanej fantazji mało tysiąc razy piastował mię na ręku, a teraz
 jakże mię jego widok odraża i aż w gardle ściska! Tu wisiały owe wargi, które nie wiem jak
często całowałem. Gdzież są teraz twoje drwinki, twoje wyskoki, twoje śpiewki, twoje kon-
cepty, przy których cały stół trząsł się od śmiechu? Nicże z nich nie pozostało na wyszydze-
nie swych własnych, tak teraz wyszczerzonych zębów? Idz
że teraz do gotowalni modnej da-
my i powiedz jej, że chociażby się na cal grubo malowała, przecież się takiej fizjognomii
doczeka. Pobudz
ją przez to do śmiechu. Proszę cię, mój Horacy, powiedz mi jedną rzecz.
HORACY
Co, mój książę?
HAMLET
Czy myślisz, że Aleksander Wielki tak samo w ziemi wyglądał?
HORACY
Zupełnie tak.
HAMLET
I tak samo pachniał? Brr!
Odrzuca czaszkÄ™.
HORACY
Zupełnie tak, mości książę.
HAMLET
Jak nikczemna dola może się stać naszym udziałem! Nie mogłażby wyobraz
nia, idÄ…c w trop
za szlachetnym prochem Aleksandra, znalez
ć go na ostatku zatykającego dziurę w beczce?
HORACY
Tak brać rzeczy, byłoby to brać je za ściśle.
HAMLET
Bynajmniej; można by go tam przeprowadzić, rozumując z umiarem i z wszelkim prawdopo-
dobieństwem, na przykład w taki sposób: Aleksander umarł, Aleksander został pogrzebiony,
127
Aleksander w proch się obrócił, proch jest ziemią, z ziemi robimy kit i dlaczegóż byśmy tym
kitem, w który on się zamienił, nie mogli zalepić beczki piwa?
Potężny Cezar przedzierzgnął się w glinę,
Którą przed wiatrem chłop zatkał szczelinę.
Zatrząsłszy światem pójść na polep chaty,
Toż kres wielkości, toż los potentaty?!
Lecz cicho  patrz: król tu nadchodzi.
Księża procesjonalnie wchodzą, za nimi niosą zwłoki O f e l i i, tuż za zwłokami postępuje
Laertes i żałobnicy, następnie K r ó l, K r ó l o w a i orszak.
Królowa, cały dwór. Czyjże to pogrzeb?
I ceremonia skrócona! To znaczy,
%7łe ten, którego zwłoki tak prowadzą,
Sam sobie musiał rozpaczliwą dłonią
Odebrać życie. Ktoś to z wyższej klasy.
OdstÄ…pmy na bok i patrzmy.
Usuwa siÄ™ z H o r a c y m na stronÄ™.
LAERTES
Jakiż obrządek pozostaje?
HAMLET
Jest to
Laertes, zacny młodzian. Uważajmy.
LAERTES
Jakiż obrządek jeszcze pozostaje?
KSI
DZ
Posunęliśmy ten akt tak daleko,
Jak tylko mandat nam pozwala. Z
mierć jej
Była wątpliwa i gdyby był wyższy
Nakaz nie przemógł rygoru przepisów,
W nie poświęconej musiałaby ziemi
Przeleżeć do dnia sądu. Miasto modłów
Spadłyby na nią gruzy i kamienie;
Tak zaś zachowa swój dziewiczy wieniec
I towarzyszyć jej będzie do grobu
Kwiat i dz
więk dzwonów.
LAERTES
Więcej nic?
KSI
DZ
Nic więcej.
Skazilibyśmy obrządek za zmarłych,
Gdybyśmy nad nią requiem86 śpiewali,
Tak jak to czynim tym, co bogobojnie
Oddali ducha.
86
Requiem  modlitwa za umarłych.
128
LAERTES
Spuśćcie ją do grobu,
Niechaj z tych pięknych, nieskalanych szczątków
Fiołki wykwitną! A ty, twardy księże,
Wiedz, że pomiędzy chórami aniołów
Wznosić się będzie moja siostra wtedy,
Gdy ty się w prochu wić będziesz.
HAMLET
Ofelia!
KRÓLOWA
sypiÄ…c kwiaty
Najmilsza z dziewic, bÄ…dz
zdrowa! Myślałam
Widzieć cię żoną mojego Hamleta;
Prędzej się w kwiaty spodziewałam stroić
Twoje małżeńskie łoże niż mogiłę.
LAERTES
Trzykroć trzydzieści razy ciężkie ,,biada
Niech na przeklętą głowę tego spada,
Kto podłym czynem zmącił twoje zmysły!
Nie sypcie jeszcze ziemi, niech siÄ™ jeszcze
Raz jej kochanym widokiem napieszczÄ™!
wskakuje w grób
Walcie proch teraz na dwojakie zwłoki,
Aż usypiecie kurhan tak wysoki
Jak Pelion87 albo prujący obłoki
Podniebny Olimp.88
HAMLET
ukazujÄ…c siÄ™
Co to jest za człowiek,
Którego boleść brzmi z taką przesadą?
Którego objaw żalu zatrzymuje
Gwiazdy w ich biegu i obraca one
W słuchaczy osłupiałych? To ja jestem
Hamlet, syn Danii.
Wskakuje w grób.
LAERTES
Poleć duszę czartu!
HAMLET
y
le się wasć modlisz. Puść mi gardło, proszę;
Bo choć nie jestem prędki i drażliwy,
87
Pelion  szczyt górski na pograniczu Tesalii i Macedonii.
88
Olimp  najwyższy szczyt Grecji.
129
Ale mam w sobie coÅ› niebezpiecznego,
Czego ci radzę strzec się. Odejm rękę.
KRÓL
Hola! Rozdzielcie ich.
KRÓLOWA
Hamlecie, synu!
DWORZANIE
Panowie!
HORACY
Hamuj się, łaskawy książę.
Dworzanie rozdzielajÄ… ich i obydwaj wychodzÄ… z grobu.
HAMLET
Walczyć z nim będę o lepszą dopóty,
Dopóki powiek na wieki nie zawrę.
KRÓLOWA
O co, mój synu?
HAMLET
Kochałem Ofelię 
Tysiąc by braci z całą swą miłością
Nie mogło memu wyrównać uczuciu. 
Cóż byś ty dla niej uczynił?
KRÓL
do Laertesa
To nowy
Wyskok szaleństwa.
KRÓLOWA
Podobnież
O, miej wzglÄ…d na niego!
HAMLET
Mów, do pioruna! Mów, co byś uczynił?
Jesteśli gotów płakać, bić się, pościć?
Dać się rozedrzeć? rzekę wypić do dna?
Jeść krokodyle? I jam także gotów.
Przyszedłeś tutaj jęczeć, w grób jej skakać
Dla urÄ…gania mi? Daj siÄ™ z niÄ… razem
%7ływcem pogrzebać, i ja to uczynię;
A jeśli prawisz o górach, niech na nas [ Pobierz całość w formacie PDF ]