Sedziwoj DZIEKONSKI

[ Pobierz caĹ‚oĹ›Ä‡ w formacie PDF ]

z niezmierzonym oceanem naszego bytu! - Życie człowieka jest jedną chwilą wobec wiekĂłw
naszego istnienia. I masz-że dla niej poSwięcać to, co przez tysiące lat trwale i dumnie SrĂłd
burz i walk dzieci ziemskich zatrzymywałeS? - Czyż spodziewasz się, że dusza jej odbije
twoje uczucia? cień ich tylko, gdzie u ciebie Swiatło! - Jej dusza, choćby najczystsza, nie
pojmie cię. Ty - mąż - staniesz jej za Swiat; jej syn będzie więcej jak ty i Swiat. Ona się prze-
straszy i z trwogą odepchnie inne uczucia, ktĂłre by poSwięcenia tamtych wymagały dla obję-
cia miłoScią całego ogromu. Ona nie pojmie, że to są zawady odwiecznego szczęScia na zie-
mi! A ty, przeglądając się w jej duszy mimowolnie, niepostrzeżenie zniżysz się i upadniesz!
A jeSlibyS wytrwał - wspĂłłbracie wiekĂłw, w co się obrĂłci ta miłoSć, gdy prochem już będzie
forma, co ją wzbudziła - będzie wspomnieniem jednej chwili, chwili słaboSci!...
- Ach! - rzekł widzący - ludzie nieraz dla jednego wspomnienia poSwięcają wiecznoSć.
- Ale ty! - dodał głos - pamiętaj, iż kto chce żyć wiecznie, musi nie ziemskie prowadzić życie!
Wasze dusze nawet się po Smierci nie zrozumieją.
- PrzyszłoSci ucznia twego nie badaj; gorąca chęć przezwycięża wiele, może nawet duszę
przetworzyć! Jego przyszłoSci nie badaj przez wzgląd na siebie.
- Posiadanie kamienia mędrcĂłw wyrwie go z jednej częSci ciężkich więzĂłw, ktĂłre krępują ludz-
koSć; niedostatek już nie zdoła go zaczepić; praca stanie mu się niepotrzebna; będzie się uczył
rozkazywać, a ma się uczyć panować nad sobą. - Po długich dopiero prĂłbach przyszłoSć okaże,
czy potrafi znieSć eliksir wiecznego życia. - JeSli jest pospolity, na prĂłżno będzie chciał ludziom
stawić czoło; potok go porwie i popłynie z innymi. Chcąc się im oprzeć musi nabrać sił wy-
ższych, co oni zowią nadludzkich. Niech wzrok natęża, aby widział, co dla nich zakryte, aby
słyszał co dla nich głuche - rozkazywał, gdzie oni błagają lub giną. A czując te siły mimo ich
nienawiSć, ich pochwały, ich zdrady, mySli i zdania stać będzie jako wyniosły dąb, z ktĂłrego
liSciami burza igra na kształt powiewu wiosny! - I ty takim bytem chcesz wzgardzić...
Rwiatło poczynało blednąć, postaci coraz niewyraxniejsze niknęły jedne po drugich, gdy Ko-
smopolita, wyciągając ręce na dwie strony, zawołał żywo:
- NieSmiertelnoSć albo miłoSć!... - Lecz ciemno i cicho zrobiło się dokoła, a na twarzy jego
od pięciu tysięcy lat po raz pierwszy odbiła się głęboka boleSć.
65
III. Jeniec
A Fillida tymczasem, gdy ją statek smuci,
Dla nowego Tyrsysa dawnego porzuci.
Krasicki
WYSOKIE KOMNATY ZAMKU Wardstein przestały być cichymi i opuszczonymi. Nie mi-
nęło parę tygodni od przybycia Rogosza, a nowe życie, nowy ruch zapełnił zamek. Na dzie-
dzińcach i w zbrojowni porządkowano i czyszczono broń, prĂłbowano koni, strzelb i pance-
rzy; rozwieszano chorągwie, zgoła czyniono widoczne przygotowania do wojennej wyprawy.
Rozmaici ludzie krzątali się, zjeżdżali, coraz nowi przybywali, a wszystkich ożywiało jakieS
niezwykłe zajęcie. W pokojach barona kilku pisarzy zajętych było jedynie przetrząsaniem
papierĂłw i odpisywaniem na liczne pisma, jakie nadsyłano. Jednym słowem zamek Wardste-
in stał się ogniskiem, punktem zebrania jakiejS wyprawy, ktĂłrej cel jeszcze pospolitym miesz-
kańcom zamku nie był wiadomy. Cały zaS ten ruch spowodował Rogosz; z nim baron nocy
trawił na rozmowach i naradach przy zamkniętych drzwiach; on najwięcej listĂłw wysyłał i na
odebrane odpisywał. Ciekawszy jeszcze wieSci mĂłgłby od dworskich dowiedzieć się, iż ba-
ron tak wielce poważał Rogosza, tak do niego się przywiązał, iż miał zamiar oddać mu je-
dyną swoją cĂłrkę w małżeństwo.
W czasie chłodnej i ulewnej nocy do bramy zamkowej przyjechał Jan Bodowski, służący Sę-
dziwoja. Na wieży na zwykły znak odezwała się trąbka i po chwili wpuszczono go na dziedzi-
niec. Pachołek odxwierny po krĂłtkiej z nim rozmowie udał się do barona i oSwiadczył, że obcy
jakiS człowiek, z mowy znać cudzoziemiec, prosi o posłuchanie. Widać, iż pilną jakąS ma spra-
wę, ponieważ ofiarowanego sobie wedle zwyczaju posiłku przyjąć nie chciał, dopĂłki by przed
panem zamku z danego sobie nie sprawił się polecenia, baron rozkazał go wpuScić. Za kilka
chwil stanął w komnacie znużony, przesiąkły deszczem Jan. Przy drzwiach odezwał się:
- Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus.
Na co zdziwiony, a po częSci zmięszany tym poselstwem, Rogosz: [ Pobierz caĹ‚oĹ›Ä‡ w formacie PDF ]

Menu